Patogeneza czarnej śmierci

W medycynie rozpoznaje się trzy postacie dżumy, czyli czarnej śmierci – to postać dymienicza, postać płucna i postać septyczna. Rozróżnienie wynika z odmiennych dróg zakażenia i zmienionego przebiegu choroby. Postać dymienicza dżumy objawia się około dwóch tygodni od ukąszenia. W przeciągu pierwszych 6-8 godzin występuje gorączka, rozszerzenie naczyń krwionośnych, ból głowy i ogólne osłabienie pacjenta. Następnie powiększają się węzły chłonne, nawet do ok. 10 cm. średnicy, pojawia się też obrzęk naczyń chłonnych. Zaatakowane węzły chłonne robią się bolesne i obrzękłe. Na ich obszarze zaczyna postępować martwica o charakterze zawałowym. Następnie tworzyć się zaczynają przetoki, dzięki czemu węzły chłonne są w stanie samoistnie opróżnić się i oczyścić. W lekkich przypadkach obrzękowi ulega jedynie jeden zespół węzłów chłonnych. W bardzo rzadkich przypadkach obrzękowi ulegają jedynie wewnętrzne zespoły węzłów chłonnych. W przypadku postaci septycznej mamy do czynienia przede wszystkim z ostrym ogólnym zakażeniem organizmu bakterią, tzw. bakteriemią. W wyniku tego zakażenia organizm broni się jako makroorganizm przeciwko mikroorganizmom. Jest to więc postać sepsy całego organizmu, połączonej zatorami i zgorzelą w naczyniach włosowatych kończyn. Prawdopodobnie ten typ zakażenia dominował w trakcie straszliwej epidemii czarnej śmierci w średniowieczu. Postać płucna dżumy charakteryzuje się ogólnym silnym zapaleniem płuc połączonym z krwiopluciem, dusznościami i sinicą. Rokowania w przypadku tej formy choroby są dużo gorsze niż w modelu dymieniczym.