O tym, że wiele chorób ma charakter zakaźny nikomu nie trzeba mówić. Bardzo wiele z nich wywoływanych jest przez kontakt z drobnoustrojami – bakteriami, prionami, grzybami i wirusami, atakującymi nasz układ odpornościowy. W wyniku zakażenia dochodzi do wielu różnych dysfunkcjo organizmu, czasem włącznie z przewlekłą chorobą a nawet śmiercią. Choroby zakaźne potrafią łatwo przenosić się między organizmami, często prowadząc do zakażenia całych grup i społeczności. Choroby wywoływane są przez niektóre organizmy należące do wyżej wymienionych grup. Nie każda bakteria wywołuje przeziębienie, nie każdy wirus mutując atakuje układ odpornościowy – nie każdy grzyb zabija nosiciela. Do zakażenia chorobą może dojść na wiele różnych sposobów – zarówno w wyniku kontaktu z chorym organizmem, czyli rezerwuarem zarazków, przez kontakt z nosicielem choroby oraz przez kontakt z materią nieożywioną (jak w przypadku tężca). W leczeniu chorób zakaźnych stosuje się leczenie przyczynowe, nie objawowe. Podstawowym celem kuracji jest więc wybicie drobnoustrojów powodujących chorobę oraz zminimalizowanie skutków zakażenia dla zaatakowanego organizmu. Pośród działań profilaktycznych wymienia się izolowanie chorych, stosowanie szczepień ochronnych, izolacji, leczenia i uboju sanitarnego chorych zwierząt, sterylizacja narzędzi operacyjnych i medycznych oraz wiele innych działań i czynników.